از این بازی در کشورهای جهان به نامهای متفاوتی یاد می شود .به گونه ای که در کشور چین به این بازی shwa liu به معنای دو شیش و در کشورهای اروپایی به زبان انگلیسی به آن  backgammon  که معنای gammon در آن به معنای بازی بوده و به طور کامل این کلمه(backgammon) بازی پشت معنی می دهد. به گونه ای که در زمان قدیم روی هر تخته ، صفحه شطرنج و در پشت آن تخته نرد قرار داشت.

البته ایرانیان این بازی را به اردشیرپادشاه ساسانی نسبت داده و آن را بنردشیر می نامیدند که همان نرد امروزی می باشد.

تاریخچه تخته نرد

درباره قدمت تخته نرد و ریشه آن  تفاوت نظرهای زیادی وجود دارد ولی به نظر می رسد اکثر نظرها بر تعلق این  بازی به  امپراطوری ایران باستان است به گونه ای که در شاهنامه فردوسی به آن اشاره گردیده است.

لازم به ذکر است قدیمی ترین تخته نردی که تا به حال در سرتاسر جهان یافت شده در شهر سوخته سیستان و بلوچستان بوده است.

بازی  تخته نرد اکثرا  به  تمدن های بسیار قدیم  به مانند تمدن های ایران  باستان ، روم ، مصر وسومر و بالاخص  به منطقه خاورمیانه  باز می گردد و در حال حاضر این  بازی  در  کشورهای ایران  ، عراق  و سوریه رواج بیشتری  دارد  البته  درجوامع اروپایی و آمریکایی نیز این بازی انجام می گرفته ، به نحوی که در قرن 13 در فرانسه و در قرن 16 در انگلیس  بخاطر قوانین و مقررات کلیساها  این بازی ممنوع شده بود  ولی از قرن  18  در اروپا و اواسط قرن 19 ( سال 1960 )  در آمریکا رواج بسیارگسترده ای یافت که این موضوع باعث ایجاد باشگاه های مختلف و همچنین برگزاری تورنمنت هایی در سطح جهانی گردید.

قابل ذکر است این بازی بصورت نرم افزاری (آفلاین) و آنلاین بسیار رواج پیدا کرده است.

این بازی از قدیم بر روی سطوح مانند چوب و یا سنگ بازی می شد و تاس آن را نیز از چوب می ساختند.در این بازی  اگر چه فاکتور شانس دخیل می باشد  ولی این بازی بر خلاف  ظاهر با استراتژی جنگی بوده به گونه ای  که در بسیاری  از موارد به سختی بازی با شطرنج می توان آن  را مدیریت کرد.

لوازم مورد نیاز بازی تخته نرد

*زمین بازی یا همان صفحه بازی

*یک جفت تاس

*30عدد مهره تخته نرد ( 15 مهره سیاه و 15 مهره سفید)

فلسفه تخته نرد

تخته یا همان صفحه بازی نشانگر زمین ،30 مهره نشانگر 30روز ماه و دو رنگ سیاه وسفید مهره ها نشانگر روز و شب و برچیده شدن مهره ها در انتهای بازی نشان مرگ انسان ها را دارد.

فلسفه تاس

اعداد روی تاس در تخته نرد به معنای زیر می باشد:

* عدد 1 تاس نشان خدای یکتا

*عدد 2 تاس نشان آسمان و زمین

*عدد3 تاس نشان گفتار نیک -پندارنیک-رفتار نیک

*عدد 4 تاس نشان 4 جهت اصلی (شمال-جنوب-شرق-غرب)

*عدد 5 تاس نشان  5 روشنی دنیا (خورشید-ماه-ستاره-آتش-برق)

*عدد6 تاس نشان 6 جشن بزرگ قدیم ایرانیان باستان

مرجع:

www.gammonaffiliates.cpm

www.bkgm.com

دایره المعارف ایرانی به گردآوری ونویسندگی آقای عنایت اله شکیباپور-مرداد ماه 1344